Geen kunstnagels in de kinderopvang, leuk of niet?

Hygiëne is belangrijk, zeker ook in sectoren als de kinderopvang. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat alle regels leuk zijn, nuttig zijn, te algemeen zijn of misschien zelfs andere zaken frustreren. En mogelijk ook averechts effect hebben (lees ook : Zijn overschoenen op een kinderdagverblijf wel noodzakelijk? )

Bij de kinderopvang wordt gebruik gemaakt van de “Hygiënerichtlijn voor kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang”. Deze is voor het laatst volledig herzien in 2016, wat al te merken is aan de titel, aangezien “peuterspeelzalen” in 2018 feitelijk ophielden te bestaan.

De regels die hierin zijn opgenomen gelden dus voor alle medewerkers waarbij er geen onderscheid wordt gemaakt in regels voor bijvoorbeeld kinderdagverblijven (0-4 jaar) en buitenschoolse opvang (4-13 jaar). Sinds 2016 zijn er een 5-tal wijzigingen doorgevoerd in de richtlijnen, de laatste dateert van mei 2023 en dat gaat over “nagels”. En dat houdt toch aardig wat mensen bezig.

Nagels

De hygiënenormen voor nagels zijn in mei 2023 aangescherpt en luiden nu als volgt:

Voor schone handen geldt ook dat de nagels schoon zijn. Hiervoor gelden de volgende normen:

Simpel gezegd : als je werkt in de kinderopvang moeten de nagels kort, kaal en schoon zijn. En dat zal niet door iedereen als leuk worden ervaren.

Kunstnagels

Kunstnagels zijn dus niet toegestaan. Dat is overigens niet alleen bij de kinderopvang maar in de hele (gezondheids)zorg. Maar komt eigenlijk ook vaak voor in andere branches, alhoewel het niet altijd zo scherp is gesteld. Zo is het in horeca ook niet wenselijk of voor de bakker die brood moet kneden, om maar iets te noemen. Naast hygiëne spelen hier ook praktische redenen mee. Kunstnagels vallen wel eens van de nagel af en dat is niet handig wanneer dit bijvoorbeeld in het eten terecht komt.

Gel- en acrylnagels zijn onhygiënischer en kunnen dus veel gemakkelijker bacteriën op de handen bevatten dan handen zonder nagelbedekking. Voor de gebruiker van de gelnagels heeft het ook een persoonlijk risico, want dermatologen waarschuwen dat gelnagels het risico op huidkanker verhoogt.  En acrylnagels kan een allergie veroorzaken met allemaal vervelende gevolgen voor de gebruiker.

Het Paramedisch Platform Nederland heeft een “Leidraad protocol infectiepreventie eerstelijns paramedische praktijk” waarin beschreven is waarom o.a. kunstnagels niet mogen. In het document wordt ook verwezen naar een aantal onderzoeken die hier aan ten grondslag liggen. Deze verwijzingen naar de onderzoeken zijn hieronder weggelaten.

Houd de vingernagels kortgeknipt en schoon: vingernagels langer dan 2 mm (wit gedeelte aan top van de nagel) worden vaker geassocieerd met dragerschap van Staphylococcus aureus.

Draag geen nagellak/nagelversieringen op de vingernagels: er is geen onderzoek gevonden dat een relatie legt tussen het dragen van (niet-intacte) nagellak en uitbraken/overdracht van micro-organismen. Ook is er onvoldoende bewijs dat het dragen van (niet-intacte) nagellak leidt tot meer micro-organismen aan de handen/vingers dan geen nagellak, al dan niet na het toepassen van handhygiëne. Wel is reiniging en desinfectie beter uit te voeren op gladde oppervlakken en het is aannemelijk dat niet-intacte nagellak de handhygiëne nadelig beïnvloedt. Verder is het dragen van niet-intacte nagellak in de praktijk niet te controleren.

Draag geen kunstnagels (van bijvoorbeeld gel of acryl) aan de vingernagels:  Meerdere uitbraken zijn toegeschreven aan medewerkers met kunstnagels aan de vingernagels. Medewerkers die acryl- of gelnagels dragen, hebben vaker en meer microorganismen op de handen dan medewerkers zonder kunstnagels, zowel voor als na het uitvoeren van handhygiëne. Alhoewel medewerkers met gelkunstnagels slechts in één klein onderzoek werden meegenomen (10 van 27 (37%) medewerkers met kunstnagels droegen gelkunstnagels) zijn er geen aanwijzingen die een andere aanbeveling voor gelkunstnagels rechtvaardigen.

Ouders

Het kan misschien frustrerend of verwarrend zijn wanneer ouders zich niet aan dezelfde hygiëneregels hoeven te houden als de medewerkers in de kinderopvang. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer ouders met lange of versierde kunstnagels hun kind komen ophalen, terwijl medewerkers in de kinderopvang geen lange of kunstnagels mogen dragen.

Het verschil in hygiënevoorschriften tussen medewerkers en ouders komt voor uit verschillende overwegingen. Ten eerste is de kinderopvang een professionele omgeving waarin medewerkers de verantwoordelijkheid hebben om de gezondheid en veiligheid van meerdere kinderen te waarborgen. Het naleven van specifieke hygiëneregels helpt om het risico op infecties en ziektes te verminderen. De hygiëneregels kunnen opgelegd worden door wet- en regelgeving of werkgeversvoorschriften.

De ouders zijn verantwoordelijk voor de zorg van hun eigen kinderen buiten de kinderopvangomgeving. Hoewel het aanbevolen wordt dat ouders ook goede hygiënepraktijken volgen, zoals regelmatig handen wassen, kan het niet afdwingbaar zijn zoals in de kinderopvang.

Als professioneel medewerker in de kinderopvang geeft deze eigenlijk het goede voorbeeld aan de ouder.

Werving personeel

De kinderopvang heeft een personeelstekort, dus het is belangrijk dat de branche interessant is om in te gaan werken en een opleiding hiervoor te volgen. En er zijn veel mensen die belang hechten aan kunstnagels en nagellak. Meer dan zeven op de tien van de ondervraagde vrouwen (uit een Brits onderzoek) gaan niet op date wanneer hun nagels niet zijn ‘gedaan’. Jaarlijks worden er vaak ook “aardige” bedragen besteed aan de kunstnagels en versiering. En zeker bij kinderen in de tienerjaren kan het hebben van kunstnagels en versieringen belangrijker zijn dan of dit wel of niet hygiënisch is.

Of dit mogelijk invloed heeft op de de opleidingskeuze is niet bekend.

De gegegevens in dit artikel zijn voor het laatst bijgewerkt en gecontroleerd op 7 juli 2023