In de recente periode heeft de Dienst Toeslagen meerdere signalen ontvangen van externe partijen over mogelijk georganiseerd misbruik van toeslagen. Deze signalen wijzen op een potentieel groter probleem, waarbij onjuiste registratie in de Basisregistratie Personen (BRP), misbruik van DigiD’s en fraude met adres- of identiteitsgegevens leiden tot misbruik van toeslagen. Verschillende partijen hebben diverse signalen gemeld, waarbij meerdere personen betrokken zijn. Vaak gaat het om mensen uit het buitenland, met name uit Bulgarije.
Hiermij lijkt een herhaling van de Bulgarenfraude uit 2010 zichtbaar te worden. In de vroege jaren 2010 was er sprake van de zogenaamde Bulgarenfraude, waarbij een Bulgaarse bende betrokken was bij het frauderen met toeslagen in Nederland. De bende moedigde Bulgaarse burgers aan om zich op een Nederlands adres te laten registreren en vervolgens onrechtmatig toeslagen aan te vragen met terugwerkende kracht.
Logius
Een van deze signalen is afkomstig van Logius en betreft het inloggen met meerdere DigiD’s vanaf bepaalde IP-adressen, waarbij bijna 2.000 unieke Burgerservicenummers (BSN’s) betrokken zijn. Logius levert diensten aan andere overheidsorganisaties en organisaties met een publieke taak. Voorbeelden van diensten zijn DigiD, Digipoort, MijnOverheid en eHerkenning.
Veel van deze signalen waren al opgemerkt tijdens het reguliere toezichtproces van de Dienst Toeslagen. De toeslagen die hieruit voortkwamen zijn na een rechtmatigheidsonderzoek stopgezet, maar een deel van het voorschot is reeds uitbetaald. Sommige signalen zijn doorgegeven aan de FIOD en worden momenteel strafrechtelijk onderzocht.
Daarnaast zijn er twee signalen van gemeenten ontvangen over onjuiste inschrijvingen in de BRP en vermoedelijk valse huurcontracten. Bovendien zijn er verschillende losse signalen binnengekomen over het gebruik van tussenpersonen of het delen van instructies op sociale media over het onrechtmatig aanvragen van toeslagen, zelfs als de aanvragers niet in Nederland wonen.
Op dit moment worden alle individuele verdachte aanvragen, zelfs als ze onderdeel zijn van een groter signaal, onderworpen aan een rechtmatigheidstoets in het intensief toezichtproces (ITO). Hierdoor kan eventueel onrechtmatig uitbetaalde toeslag worden teruggevorderd. Het is echter nog niet mogelijk voor de Dienst Toeslagen om de complexe signalen op te pakken vanwege het ontbreken van een gestandaardiseerde aanpak. Deze signalen worden, indien ze voldoen aan het AAFD-protocol, wel doorgegeven aan de FIOD, zoals ook is gebeurd met het Logius-signaal.
