Nu geen plek voor je kind op de kinderopvang? Het wordt nog moeilijker…

Veel kinderen staan op de wachtlijst voor de kinderopvang. Of ouders werken hierdoor nog niet de uren die ze zouden willen werken.

Op korte termijn gaat dat niet veranderen. Het wordt zeer waarschijnlijk nog moeilijker.

Personeelstekort en freelancers

De kinderopvangbranche kampt met een personeelstekort en heeft last van de groei van (schijnzelfstandige) zzp’ers in de zorg. Dit laatste is het gevolg van de wet DBA, een wet die in 2016 inging, maar sinds het begin niet werkte.

Kinderopvangorganisaties (en schoolbesturen) overtreden de wet als ze zzp’ers inzetten, omdat het geen echte freelancers zijn. Alhoewel het kabinet voornemens is dit probleem aan te pakken (1-1-2025) heeft dit al veel schade toegebracht aan de arbeidsmarkt in het algemeen en de kinderopvang (en de zorg) in het bijzonder.

Ook worden de gevolgen van deze schijnzelfstandigheid niet aangepakt door de Belastingdienst. De controle op het IB-ondernemerschap bij deze freelancers schiet tekort, net zoals de controle op naleving van KOR-regeling (BTW) ontbreekt volledig. Bijna iedereen kan de wet overtreden zonder dat er handhaving of aanpak volgt.

Aan de wet houden

Steeds meer kinderopvangorganisaties weigeren ook nog deze freelancers in te zetten. Niet alleen omdat ze daarmee de wet overtreden, maar ook omdat het kostenverhogend is, niet bevorderlijk voor de kwaliteit op de locatie en de teamsfeer. In 2022 heeft dit al zo’n 100 miljoen extra kosten opgeleverd voor de kinderopvangorganisaties.

Alhoewel minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ook de problemen erkent in haar brief van medio december 2022 is er nog geen concrete aanpak. Wel roept zij op de kinderopvangorganisaties zich aan de wet te gaan houden en dus geen schijnzelfstandige freelancers in te zetten als pedagogisch medewerkers.

Gevolgen voor kinderopvangplaatsen

Eind 2022 is de groei van de kinderopvangplaatsen al tot stilstand gekomen. En alhoewel er voor de plannen van de (bijna) gratis kinderopvang er zo’n 5.000 locaties extra nodig zijn, zullen de organisaties nu niet gaan uitbreiden.

Er begint ook steeds meer leegstand te ontstaan in de kinderopvang. Kindplaatsen worden niet allemaal meer in de planning opgenomen, of niet alle opvangdagen worden nog aangeboden.

Deze leegstand is verborgen omdat deze niet wordt opgenomen in het LRK. Als de huidige situatie doorzet zal in komend jaar de mogelijkheden om kinderen te plaatsen alleen maar toenemen. De kans is aanwezig dat er in 2023 voor 45.000 tot 100.000 kinderen minder plek is op de kinderopvang.

Aanpak probleem

De aanpak van dit probleem zal plaats moeten vinden door het kabinet / de politiek. De minister van SoZaWe, verantwoordelijk voor zowel dossier kinderopvang als dossier wet DBA, zal op korte termijn daadwerkelijke maatregelen moeten nemen om dit een halt toe te roepen. Freelancers zijn geen oplossing van het personeelstekort, maar mede de oorzaak hiervan. Vaak gestimuleerd door bemiddelingsbureau’s die hier fors aanverdienen.

Hoewel men in Europees verband het platformwerk (online bemiddeling van werk) zal worden aangepakt wegens de hoge mate van schijnzelfstandigheid bij deze bureau’s, zal dat niet op korte termijn effect hebben.  

Op zoek naar kinderopvang?

Schrijf jezelf zo vroeg mogelijk in bij de kinderopvangorganisaties, via de Kinderopvang-Wijzer kan je op zoek gaan naar locaties bij jou in omgeving. Nog steeds zijn de woensdagen en vrijdagen minder druk bezet. Mogelijk kan je je werkpatroon aanpassen om meer kans te maken op een plek op de kinderopvang.